اعدام ۲۱ شهروند بلوچ طی یک هفته در ایران نشانه‌ای آشکار از نقض سیستماتیک حقوق بشر
گروه حقوق بشر بلوچستان گزارش می‌دهد که در فاصله زمانی تنها یک هفته، از سه‌شنبه ۱۹ فروردین تا سه‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۴، دست‌کم ۲۱ شهروند بلوچ در هفت زندان مختلف در ایران اعدام شده‌اند. این موج گسترده اعدام‌ها بدون برخورداری افراد از حداقل‌های دادرسی عادلانه صورت گرفته و از منظر حقوق بشری، مصداقی روشن از نقض جدی حق حیات، حق دسترسی به وکیل، و اصل محاکمه علنی و منصفانه به شمار می‌رود.
این اعدام‌ها در زندان‌های مشهد (وکیل‌آباد)، زاهدان، گناباد، شاهرود، کرمان، بندرعباس و ایرانشهر انجام شده و قربانیان آن از اقشار محروم جامعه و عمدتاً ساکنان استان بلوچستان بوده‌اند؛ افرادی که در بسیاری موارد نان‌آور خانواده‌های پرجمعیت بوده‌اند.
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده، تمامی این احکام اعدام در روندهایی غیرشفاف، بدون حضور وکیل مستقل و در دادگاه‌هایی غیرعلنی صادر و اجرا شده‌اند. خانواده‌های برخی از اعدام‌شدگان تنها پس از اجرای حکم، از وضعیت عزیزانشان مطلع شده‌اند، که خود نشانگر نقض مضاعف حقوق اولیه خانواده و بازماندگان است.
اسامی اعدام‌شدگان طی این هفته به شرح زیر است:
سه‌شنبه ۱۹ فروردین:
عبدالحکیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج، تاج محمد خرمالی، امیراحمد ثنایی مزارزهی
چهارشنبه ۲۰ فروردین:
اسماعیل دهمرده، یونس کرد نارویی، غلام‌رضا پرداخته گرگیج، سجاد براهویی
پنج‌شنبه ۲۱ فروردین:
احسان بامری، یاسین بامری
شنبه ۲۳ فروردین:
بشیر احمد ریگی محمدانی، مجید لجه‌ای، رامین عالی‌زهی، داوود باجی‌زهی شاهوزهی
یک‌شنبه ۲۴ فروردین:
الله‌نظر گرگیج، عبدالسلام بلوچ مشکنتی آهورانی، یک فرد با هویت نامشخص
دوشنبه ۲۵ فروردین:
علی دهانی، علی بلوچ زهی
سه‌شنبه ۲۶ فروردین:
ایوب برنیایی سرحدی، ابوبکر شه‌بخش
این روند اعدام‌ها که با تمرکز ویژه بر جمعیت بلوچ در ایران انجام می‌شود، نه تنها عدالت را برقرار نمی‌کند، بلکه ابزار سرکوب ساختاری و تهدیدآمیز علیه جامعه‌ای‌ست که سال‌ها با تبعیض سیستماتیک، فقر گسترده و بی‌عدالتی مواجه بوده است.
گروه حقوق بشر بلوچستان ضمن محکوم‌کردن این اعدام‌ها، خواستار توقف فوری احکام اعدام، انجام تحقیقات مستقل در مورد نحوه صدور این احکام، و پاسخ‌گویی مقامات مسئول در قبال نقض حقوق اساسی شهروندان بلوچ است. همچنین از نهادها و مجامع بین‌المللی درخواست می‌کنیم تا با جدیت و فوریت نسبت به این موج نگران‌کننده از اعدام‌های دسته‌جمعی در ایران واکنش نشان دهند.
این اعدام‌ها نه تحقق عدالت، بلکه جنایتی‌ست علیه بشریت.
