بحران جاده‌های بلوچستا تبعیض سیستماتیک و فاجعه انسانی
استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از محروم‌ترین مناطق ایران، با مشکلات عمیقی در زیرساخت‌های حمل‌ونقل مواجه است. جاده‌های ناایمن، کمبود سرمایه‌گذاری در پروژه‌های راه‌سازی و سیاست‌های تبعیض‌آمیز، این استان را به یکی از مرگبارترین مناطق جاده‌ای کشور تبدیل کرده است. این گزارش به بررسی وضعیت وخیم جاده‌های بلوچستان، علل اصلی آن و پیامدهای ناشی از تبعیض سیستماتیک علیه مردم بلوچ می‌پردازد.
وضعیت جاده‌های بلوچستان؛ مسیرهای مرگبار
طبق گزارش‌های رسمی، استان سیستان و بلوچستان در رتبه دوم بالاترین میزان مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای قرار دارد. بسیاری از مسیرهای این استان همچنان دوطرفه، بدون خط‌کشی مناسب، فاقد روشنایی، و بدون علائم هشداردهنده کافی هستند. این در حالی است که سایر استان‌های کشور، حتی استان‌های کم‌جمعیت‌تر، از بودجه‌های کلان برای توسعه بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها بهره‌مند شده‌اند.
آمارهای تکان‌دهنده
– در سال گذشته، بیش از ۵۲۵ نفر در تصادفات جاده‌ای این استان جان خود را از دست دادند.
– سالانه هزاران نفر به دلیل تصادفات در جاده‌های نامناسب استان دچار نقص عضو و معلولیت دائمی می‌شوند.
– درصد مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات در بلوچستان ۲ برابر میانگین کشوری است.
یکی از عوامل اصلی این بحران، عدم تخصیص بودجه کافی برای بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای است. دولت‌های مختلف در ایران همواره از توسعه این منطقه غفلت کرده‌اند، و این موضوع باعث شده تا بسیاری از جاده‌های بلوچستان به قتلگاه تبدیل شوند.
تبعیض سیستماتیک و بی‌توجهی به توسعه بلوچستان
بلوچ‌ها به عنوان یکی از گروه‌های قومی ایران، همواره با محرومیت‌های گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف از جمله آموزش، بهداشت و زیرساخت‌ها مواجه بوده‌اند. حکومت ایران طی دهه‌های اخیر، بلوچستان را به‌طور سیستماتیک از پروژه‌های کلان توسعه‌ای کنار گذاشته است.
۱. نابرابری در تخصیص بودجه‌های عمرانی
مقایسه بودجه‌های توسعه‌ای در استان‌های مختلف نشان می‌دهد که استان‌هایی با جمعیت کمتر و تردد کمتر، بودجه بیشتری نسبت به بلوچستان دریافت می‌کنند. برای مثال:
– در حالی که برای احداث آزادراه‌های جدید در استان‌های مرکزی و شمالی کشور، میلیاردها تومان بودجه اختصاص می‌یابد، بلوچستان همچنان از جاده‌های دوطرفه و غیراستاندارد رنج می‌برد.
– طرح‌های راه‌سازی در این استان معمولاً با تاخیرهای چندین ساله مواجه می‌شوند، در حالی که پروژه‌های مشابه در دیگر استان‌ها با سرعت بیشتری تکمیل می‌شوند.
۲. استفاده از پیمانکاران غیربومی و عدم دلسوزی برای منطقه
یکی دیگر از دلایل کیفیت پایین پروژه‌های راه‌سازی در بلوچستان، استفاده از شرکت‌های پیمانکاری غیربومی است. این شرکت‌ها نه‌تنها شناختی از شرایط اقلیمی و نیازهای محلی ندارند، بلکه انگیزه‌ای برای اجرای پروژه‌های باکیفیت نیز ندارند. در نتیجه، بسیاری از جاده‌های جدید پس از مدت کوتاهی دچار فرسایش شده و به جای کاهش تصادفات، خود به عامل خطر تبدیل می‌شوند.
۳. تمرکز بر سرکوب امنیتی به جای توسعه زیرساختی
دولت ایران به جای سرمایه‌گذاری در بهبود وضعیت معیشتی مردم بلوچ، بودجه‌های هنگفتی را صرف تقویت حضور نظامی و امنیتی در این استان کرده است. این سیاست نه‌تنها باعث عقب‌ماندگی زیرساختی منطقه شده، بلکه باعث افزایش احساس نارضایتی و محرومیت در میان مردم محلی شده است.
پیامدهای انسانی و اجتماعی تبعیض در توسعه جاده‌های بلوچستان
افزایش تصادفات و مرگ‌ومیر
نبود جاده‌های ایمن، باعث شده که حمل‌ونقل در این استان به یکی از خطرناک‌ترین مشاغل تبدیل شود. بسیاری از رانندگان محلی، به ویژه سوخت‌بران، جان خود را در مسیرهای پرخطر از دست می‌دهند. علاوه بر این، کمبود امکانات اورژانسی و بیمارستان‌های مجهز، باعث افزایش میزان مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات شده است.
تشدید فقر و مهاجرت اجباری
نبود جاده‌های استاندارد، توسعه اقتصادی را مختل کرده و باعث شده بسیاری از مردم بلوچ برای یافتن شغل، مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر شوند. بسیاری از روستاهای بلوچستان به دلیل نبود راه‌های مناسب، از دسترسی به خدمات اولیه مانند بهداشت و آموزش محروم هستند.
تشدید نارضایتی عمومی و افزایش اعتراضات
سیاست‌های تبعیض‌آمیز دولت در قبال بلوچستان، موجب افزایش نارضایتی عمومی شده است. طی سال‌های اخیر، اعتراضات مردم بلوچ علیه وضعیت بد جاده‌ها، عدم توسعه زیرساخت‌ها و رفتار تبعیض‌آمیز حکومت، به طور مداوم افزایش یافته است.
نتیجه‌گیری
وضعیت جاده‌های بلوچستان، تنها یک مشکل فنی یا عمرانی نیست، بلکه بازتابی از یک تبعیض سیستماتیک علیه مردم بلوچ است. سیاست‌های توسعه‌نیافته و بودجه‌های ناکافی، جان هزاران شهروند این استان را به خطر انداخته است. تا زمانی که دولت سیاست‌های خود را تغییر ندهد و برای توسعه واقعی این منطقه گام‌های جدی برندارد، بلوچستان همچنان شاهد تلفات جاده‌ای، نارضایتی گسترده و مهاجرت اجباری خواهد بود.
این فقط یک گزارش نیست؛ این یک هشدار است. جان مردم بلوچستان در خطر است و بی‌توجهی به این بحران، تبعات جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت.